فرشید هدی کارگردان نمایش «آوازخوان طاس» که این شب‌ها در کارگاه نمایش مجموعه تئاترشهر روی صحنه می‌رود، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره داستان و روند شکل‌گیری این اثر گفت: داستان نمایش درباره یک خانواده است؛ خانواده‌ای که درباره یک موضوع بی‌اهمیت صحبت می‌کنند و در عین حال حافظه‌شان را از دست داده‌اند!
وی با بیان اینکه تجربه کار در سبک‌های مختلف را داشته اما تاکنون تجربه فضای ابزورد را نداشته است، افزود: وقتی قرار شد این متن را اجرا کنم، متوجه شدم با اثری سخت مواجه هستم؛ متنی که نیاز به بازیگرانی دارد که با فضای ابزورد آشنا باشند و بتوانند هندسه صحنه و میزانسن‌ها را درک کنند. با وجود نوسانات طبیعی هر اجرا، تا حد زیادی از گروه بازیگران راضی هستم.
هدی ادامه داد: در میانه مسیر، احساس کردم باید رئالیسم را با سبک ابزورد ادغام کنم. البته می‌دانستم که شاید این نمایش از حیث جذب تماشاگر عام، چندان تماشاگرپسند نباشد. هرچند از نظر هنری می‌تواند زیبا باشد، اما برای مخاطب چالش‌برانگیز است. با این حال، برخی صحنه‌های رئالیستی نمایش بسیار مورد توجه تماشاگران قرار گرفت.
وی درباره ویژگی‌های روایی اثر توضیح داد: سکوت‌های طولانی و نبود قصه به معنای کلاسیک ممکن است باعث خستگی مخاطب شود، یا او را از تماشای بیگانگی انسان مدرن و بحران هویت موجود در نمایشنامه دلزده کند. اگر کسی برای دیدن یک داستان جذاب و دراماتیک بیاید، خیلی زود دلسرد می‌شود. با این حال من معتقدم این اثر نمونه واقعی تئاتر است.
هدی در ادامه درباره روند تمرین‌ها توضیح داد: در آغاز، ۱۵ جلسه را به دورخوانی اختصاص دادم و پیش از شروع دورخوانی‌ها نیز به بازیگران گفته بودم که در این متن موضوع زبان، موضوع بسیاری مهمی است و از ابتدا تا انتهای نمایش موضوع زبان مطرح است و به طور کلی بخش عمده فرم این نمایشنامه را موضوع و مسئله زبان به خود اختصاص داده است و پس از آن حدود دو ماه با میانگین چهار روز در هفته تمرین کردیم. اجرای امروز ما با اجرای فردا متفاوت است، چون بازخورد مخاطبان را می‌شنویم و بر اساس آن تغییراتی اعمال می‌کنیم.
این کارگردان با اشاره به محدودیت‌های پیش‌آمده در حین تمرینات و تولید نمایش، مطرح کرد: امکان تلاش و پرداخت بیشتر وجود داشت اما به دلیل شرایط خاص، از جمله بروز جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و کمبود وقت، از برخی ایده‌ها صرف نظر کردم. البته مجموعه تئاترشهر زمان تمرین بیشتری نسبت به قبل به ما اختصاص داد تا بخشی از این کمبود جبران شود. هرچند تمرین بالای ۵-۶ ساعت در روز سبب فرسایشی شدن سیر تمرینات می‌شود و فشار کاری که نقش به بازیگر وارد می‌کند، سبب افت بهره‌وری او می‌شود و تمرین عملا از جایی به بعد بی‌فایده است.
هدی با تأکید بر نگاه خاص اوژن یونسکو به جهان نمایش، یادآور شد: به نظر من یونسکو نگاه عمیقی به این متن داشته که حتی امروز هم معتبر است. مفاهیمی مانند پوچی و بی‌معنایی همچنان در زندگی ما جاری است. در ابزورد، جملاتی که برای ما پوچ به نظر می‌رسند، از دید بازیگر که آنها را بیان می‌کند، هرگز بی‌معنا نیستند.
وی درباره شیوه طراحی صحنه نمایش اظهار کرد: در صحنه‌آرایی از فضای مینیمال استفاده کردم و با نگاهی مدرن به نمایشنامه پرداختم. در پایان‌بندی نمایشنامه، تلاش کردم مفاهیم زبانی یونسکو را منتقل کنم و فکر می‌کنم در این بخش موفق بوده‌ام. میزانسن‌ها به‌گونه‌ای طراحی شد که به بی‌پیوستگی حرکتی برسیم؛ حرکاتی که چندان منطقی نیستند و این ویژگی در متن وجود داشت. حتی موقعیت جغرافیایی خانه که در متن مفروض بود، حذف شد و شخصیت‌ها در فضایی بی‌مکان و بی‌زمان به سر می‌برند. تنها وسیله صحنه یک روزنامه است که از این تصمیم و طراحی بسیار راضی هستم.
این کارگردان درباره شرایط اقتصادی و فروش اثر، عنوان کرد: میان کارگردانان تئاتر مرسوم است که اگر هزینه‌های اجرا با درآمد برابر شود، موفقیت محسوب می‌شود. فروش ما تاکنون قابل قبول بوده و امیدوارم امکان تمدید اجرا فراهم شود تا بتوانیم زحمات گروه را جبران کنیم، هرچند در شبی که مدیر اداره کل هنرهای نمایشی به تماشای «آوازخوان طاس» نشست، نمایش را دوست داشت و در راستای تمدید در سالنی دیگر یا در کارگاه نمایش، نامه‌ای زده اند. در چهار اجرای نخست حدود ۱۴ میلیون تومان فروش داشتیم که برای شروع اتفاق خوبی بود. در ابتدا فکر می‌کردم باید برای تولید این نمایش هزینه هنگفتی را صرف کنم اما با مساعدت مجموعه تئاترشهر، این هزینه‌ها به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت.
نمایش «آوازخوان طاس» به نویسندگی اوژن یونسکو و کارگردانی فرشید هدی از ۱۴ مرداد روی صحنه کارگاه نمایش مجموعه تئاترشهر رفته و تا ۲۹ مرداد اجرای این نمایش ادامه خواهد داشت.
محمد رضا چاپاریان، حسین کرمی، مژگان حامدی، فریده داداشی، فاطمه سرلک و امیرسعید افشار گروه بازیگران این نمایش را تشکیل می‌دهند.
عکس‌ها از پرتو جغتایی است.
